Tot dit onderwijsnet behoren alle scholen die op privé-initiatief, door een privépersoon of privéorganisatie georganiseerd worden. De inrichtende macht is vaak een vereniging zonder winstoogmerk (vzw).
Het vrij onderwijs bestaat hoofdzakelijk uit katholieke scholen. Zij zijn verenigd in een koepel: het Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs (VSKO). Daarnaast zijn er ook protestantse, joodse, orthodoxe, islamitische… scholen mogelijk.
Naast deze confessionele scholen zijn er ook scholen die niet aan een godsdienst gebonden zijn. Voorbeelden zijn de freinetscholen, de montessorischolen en de steinerscholen die specifieke pedagogische methoden toepassen. Zij worden ook methodescholen genoemd.